Το αμπελοχώρι των Μανωλατών με τα γραφικά σοκκάκια και τα πολλά art καταστήματα, αποτελεί πόλο έλξης των επισκεπτών. Απέχει 23 χλμ από την πρωτεύουσα του νησιού και 17 χλμ από το Καρλόβασι.
Από τη διασταύρωση της ΕΟ Σάμου-Καρλοβάσου προς Μανωλάτες, ο επισκέπτης ανηφορίζει με όχημα προς το χωριό και θαυμάζει την πυκνή βλάστηση που θυμίζει αλπικό τοπίο, το σκιασμένο από δέντρα δρόμο καθώς και τους αμπελώνες γύρω από το χωριό μέχρι και τα πιο ψηλά σημεία στις πλαγιές. Στην περιοχή «Παλιάμπελα» μέσω στενού ανηφορικού αγροτικού δρόμου, μπορεί κανείς να επισκεφθεί (κατόπιν προσυνεννοήσεως) το αναπαλαιωμένο πατητήρι στο καλύβι που βρίσκεται μέσα στον αμπελώνα Βασιλειάδη καθώς και υπέροχους ορεινούς αμπελώνες ιδιοκτησίας Καμπούρη. Η περιοχή εκεί αποτελούσε έναν από τους αμπελοοινικούς οικισμούς που λεγόταν «Μαργαρίτες».
Οινική Διαδρομή Μανωλάτες – Άγιος Κων/νος – Άμπελος Σταυρίνηδες
Μετά από μια μικρή στάση στο χωριό καθώς εκεί λειτουργούν εξαιρετικοί χώροι εστίασης, μικρό ιδιωτικό λαογραφικό εκθετήριο και παραδοσιακά καφενεία, κατηφορίζοντας προς τον Άγιο Κωνσταντίνο μπορεί κανείς να εντοπίσει τη σταφυλοδόχο Μανωλατών (αριστερά στην κάθοδο, χτισμένη με τούβλα) καθώς και τη σταφυλοδόχο στον οικισμό Βαλεοντάδων. Από τον Άγιο Κωνσταντίνο, ο επισκέπτης ακολουθεί μια δεύτερη ανηφορική διαδρομή που οδηγεί στο χωριό Άμπελος (οι ντόπιοι το ονομάζουν «Νενέδες»), να δει τους ορεινούς αμπελώνες, την υπέροχη θέα στη θάλασσα, τον καταρράκτη της περιοχής και να κάνει μια επίσκεψη στο μικρό Λαογραφικό μουσείο του χωριού. Από την Άμπελο, μια όμορφη ορεινή διαδρομή οδηγεί στο χωριό «Σταυρινήδες» όπου και λειτουργεί το μικρό Οινοποιείο της οικογένειας Ελευθερίου.
Οινοποιείο Ελευθερίου
Το οινοποιείο Ελευθερίου βρίσκεται σ ένα ορεινό χωριό στο νησί της Σάμου, το οποίο ονομάζεται Σταυρίνηδες. Ιδρύθηκε το 2017 από τους ιδιοκτήτες του, Ελευθερίου Πέτρο και την σύζυγό του, Βελάνη Ευαγγελία. Η ιδέα για την δημιουργία ενός παραδοσιακού οινοποιείου υπήρξε όνειρο της οικογένειας Ελευθερίου από πολύ παλιά, ξεκινώντας από τον παππού Νικόλαο Ελευθερίου. Στη συνέχεια η αγάπη για την καλλιέργεια των αμπελώνων πέρασε στον γιο, Στέφανο Ελευθερίου
Λαογραφικό Μουσείο Αμπέλου
Το Λαογραφικό Μουσείο Αμπέλου βρίσκεται στα αριστερά του δρόμου που οδηγεί στο χωριό και λειτουργεί συγχρόνως και ως μικρό Μουσείο Οίνου, καθώς έχει αρκετά εκθέματα σχετικά με τη διαδικασία παραγωγής σαμιακού οίνου στο νησί της Σάμου.
Ξεκίνησε επίσημα τη λειτουργία του το 2015, ενώ πριν γίνει μουσείο λειτουργούσε ως αποθήκη. Φιλοξενεί, κατά διαστήματα, και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Ο επισκέπτης μπορεί να περιεργαστεί αντικείμενα του παραδοσιακού σαμιακού νοικοκυριού, εκκλησιαστικά αντικείμενα, παραδοσιακές φορεσιές του 18ου και 19ου αιώνα κ.α. Όσον αφορά το κομμάτι της οινοποιίας, στο μουσείο υπάρχουν εργαλεία και αντικείμενα από όλα τα στάδια της παραγωγής του κρασιού όπως παλιές νταμιτζάνες, μέτρα ζυγίσματος, όπως η πλάστιγγα και το καντάρι, το κοφτήριο που χρησιμοποιούνταν για την κοπή των σταφυλιών προτού αυτά περάσουν στο λεγόμενο πιεστήριο, από όπου έβγαινε ο μούστος, καθώς και βαρέλια, αναδευτήρες, θερμόμετρα για τη μέτρηση των βαθμών του οίνου και πολλά ακόμη.
Πανοραμική θέα, Άμπελος
Το χωριό «Άμπελος» είναι από τα πιο παλιά ορεινά αμπελοχώρια της Σάμου. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού σε υψόμετρο 300 περίπου μέτρων, όμως η αμφιθεατρική του δόμηση σε πλαγιά με κλίση 40%, δημιουργεί την αίσθηση πως βρίσκεται ψηλότερα, γι αυτό και έχει το προσωνύμιο «μπαλκόνι του Αιγαίου». Η θέα από εκεί είναι υπέροχη, πανοραμική και σε πολλά σημεία της ορεινής και γεμάτης στροφές διαδρομής, μπορεί ο επισκέπτης να θαυμάσει τα απέναντι Μικρασιατικά παράλια.
Στην Άμπελο (που το παλιό της όνομα ήταν «Νενέδες») αξίζει να κάνει ο επισκέπτης μια στάση για να γευτεί παραδοσιακή σαμιώτικη κουζίνα αλλά και να δει τον καταρράκτη στα δυτικά, ύψους 8 μ. Θα τον βρείτε μετά από μια πεζοπορία 1,5 χλμ. μέσα σε οργιώδη βλάστηση. Η Άμπελος απέχει 24 χιλιόμετρα περίπου από την πόλη της Σάμου και 14 χιλιόμετρα από το Καρλόβασι.
Σταφυλοδόχος οικισμού Βαλεοντάδων
Πρόκειται για μία χτισμένη χειρωνακτικά δεξαμενή στην οποία συγκεντρώνονταν τα οινοστάφυλλα των αμπελοκαλλιεργητών του νησιού. Τα μετέφεραν εκεί με υποζύγια στα οποία φόρτωναν κοφίνια. Το μέγεθος και το ύψος της καταδεικνύουν τη μεγάλη ποσότητα παραγόμενων σταφυλιών της ευρύτερης περιοχής την οποία δεχόταν. Η σταφυλοδόχος των «Βαλεοντάδων» είναι σε καλή κατάσταση παρότι έχει εγκαταλειφθεί η χρήση της.
Αμπελώνας και Αναπαλαιωμένο Πατητήρι Βασιλειάδη, οικισμός Μαργαρίτες Μανωλατών
Αριστερά της εισόδου προς τον αμπελώνα Καμπούρη, βρίσκεται η περιφραγμένη είσοδος προς τον αμπελώνα Βασιλειάδη. Ο αμπελώνας είναι πατρογονικός σε πεζούλες ξερολιθιάς, καλλιεργείται χειρωνακτικά και παράγει εκλεκτό μοσχάτο σταφύλι σε ποσοστό 80% και «αυγουστιάτη» σε ποσοστό 20%. Μέσα στον αμπελώνα υπάρχει το οικογενειακό καλύβι, το οποίο είναι αναπαλαιωμένο και στο κατώι υπάρχει παραδοσιακός ληνός (πατητήρι), καθώς και υπολήνια.
Τα πατητήρια στη Σάμο ήταν κυρίως οικογενειακά και χτίζονταν χειρωνακτικά μέσα στα αμπελοτόπια, με πέτρες της περιοχής και λάσπη. Πρόκειται για «δεξαμενές», όπου ρίχνονταν τα σταφύλια μετά τον τρύγο. Εκεί, πιέζονταν από τα μέλη της οικογένειας και τους εργάτες με γυμνά πόδια, ώστε να συλλέγεται ο μούστος στο «πολύμνι» (το «υπολήνιο»).
Στον αμπελώνα αυτόν, κάτω από το «καλύβι», μπορεί ο επισκέπτης να δει ένα οικογενειακό εκκλησάκι του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Η περιοχή αυτή αποτελούσε μέρος του παλαιού οικισμού «Μαργαρίτες».
Αμπελώνας Καμπούρη, περιοχή «Παλιάμπελα» Μανωλατών
Από τον ΕΟ Σάμου – Καρλοβάσου ο επισκέπτης ανηφορίζει με όχημα προς Μανωλάτες. Ο δρόμος είναι σκιασμένος από ψηλά δέντρα και το τοπίο με τρεχούμενα νερά είναι ειδυλλιακό. Στην περιοχή «Παλιάμπελα», μέσω στενού ανηφορικού αγροτικού δρόμου, μπορεί κανείς να επισκεφθεί τους υπέροχους ορεινούς αμπελώνες ιδιοκτησίας Καμπούρη, σε υψόμετρο 220 περίπου μέτρων. Ο αμπελώνας είναι πατρογονικός, καλλιεργείται χειρωνακτικά και παράγει εκλεκτό μοσχάτο σταφύλι. Υπάρχει επίσης μικρός αριθμός κλημάτων ποικιλίας «Αυγουστιάτη». Η θέα στο ορεινό ανάγλυφο της περιοχής φτάνει από ψηλά στις πλαγιές και τις χαράδρες ως κάτω στη θάλασσα. Στον αμπελώνα υπάρχει δίπατο αναπαλαιωμένο «καλύβι» που αποτελεί εξοχική κατοικία της οικογένειας.
Σταφυλοδόχος Μανωλατών
Κατηφορίζοντας προς τον Άγιο Κωνσταντίνο, από το αμπελοχώρι των Μανωλατών, μπορεί κανείς να εντοπίσει τη σταφυλοδόχο, η οποία βρίσκεται στα αριστερά του δρόμου.
Η υπερυψωμένη της βάση είναι χτισμένη με τούβλα, χωρίς να έχει πλέον κάποια χρήση ή λειτουργία.
Συνεταιρισμός Μανωλατών
Ανηφορίζοντας με όχημα προς το χωριό των Μανωλατών και λίγο πριν την είσοδο του χωριού, μπορεί κανείς να εντοπίσει το κτίριο του συνεταιρισμού Μανωλατών, καθώς είναι το πρώτο οίκημα στα δεξιά του δρόμου.
Το κτίριο εξυπηρετούσε τις ανάγκες των αμπελοκαλλιεργητών της περιοχής, ωστόσο, μετά την άρση της αναγκαστικότητας το 2016, δεν είχε πλέον λόγο λειτουργίας και ανέστειλε τη λειτουργία του. Σήμερα, έχει παραχωρηθεί σε ιδιώτη.
